Bibliotekar preporučuje – “Nikomahova etika”

Njegov otac Nikomah je umro kada je Aristotel bio dijete, figura oca nikada nije u potpunosti zamjenjena ali je Proksen preuzeo tu ulogu kao staratelj. Jako brzo je naučio da piše i da čita u ranom dobu te sa osamnaest godina pristupa Platonovoj akademiji. To je predstavljalo savršen poligon za nadograđivanje njegove kritičke i naučne misli. Dugi niz godina ( dvadeset ) je proveo uz njegovog učitelja gdje je izučavao teoriju ideja, etiku, estetiku, poetiku, retoriku, lingvistiku, muziku… Posle tako širokog korpusa znanja koje mu je akademija pružila, odvaja se od nje i postaje autohtoni mislilac sa vlastitim pravcima. Posle Platonove smrti napušta Atinu i postaje učitelj Aleksandra Makedonskog. Tu postiže ogromnu slavu i dobija status prvog istinskog naučnika u istoriji. Piše mnoga djela poput: Organon, Poetika, Retorika, Nikomahova etika, Fizika, metafizika, O duši.  Umro je 322. godine. I ostavlja izobilje uticajnih spisa koji su oblikovali zapadnu misao i kasnije renesansu.

O djelu

Nikomahova etika predstavlja manifestovanje njegovih ideja o pravdi, poštenju i etičkim kodeksima kao i problemima koji one nose za sobom. Uzimajući pojedinačne i opšte kontekse u kojima etika varira, pokušava da odkrije šta je pravično a šta ne. Počevši od osnovne ideje da svaki čovjek teži ka nekom opštem dobru, pa do ideje da je to vještina koja može da se nauči, Aristotel nam otvara širok i raznolik horizont mogućih rešenja. Ovo grananje odgovora nema za zadatak da obezhrabri čitaoca, već naprotiv, da mu ponudi što više alternativa. Po njemu postoji tri načina življenja. Život užitka, Politički i Misaoni. Svaki se razlikuje po svojim ciljevima ali im je jedno zajedničko, a to je dobro radi njega samoga a ne radi nekog sporednog i sebičnog benefita. Takođe postoji dvije vrste vrlima, jedna je intelektualna a druga je moralna i obje se mogu naučiti kao vještina. Ono što je bitno jeste izbjegavanje krajnosti radi “zlatne sredine” jer jedino tako mozemo izabrati najbolje od oba svjeta.

Odlomak

“Za plašljivost i ludu smelost sredina je hrabrost. Preteranost odnosno prekoračenje ove mere nastaje ili kada neko uopšte ne zna za strah, i za takvog ne postoji specijalni naziv ( kao uostalom ni za mnogo šta drugo ), ili kad neko preteruje u smelosti i samouverenosti, i taj se onda naziva ludo smelim. Onaj, naprotiv, ko preteruje u strašljivosti a nema dovoljno smelosti naziva se kukavicom. U pogledu časti i nečasnosti sredina je plemenita ambicija, duševna veličina prekomernost je u ovom slučaju sujetna nadutost, a nedovoljnost je niskost duše, ili malodušnost”.

Ukoliko želite da uronite u divni svijet literature i pronađete djela velikih svjetskih klasika, kao i djela na psihološke, kriminalističke, ljubavne, avanturističke teme, i ako vam je potrebna stručna literatura, JU Narodna biblioteka “Njegoš” i NVO Društvo prijatelja biblioteke “Njegoš” vas pozivaju da se učlanite u Biblioteku “Njegoš”. Jedna poslovica kaže da: Dobru knjigu čini dobar čitalac, zato vas željno očekujemo. 

Ivan Lješković