Bibliotekar preporučuje – “Ruski prozor”

Veče s Velikićem biće upriličeno u Koncertnoj sali Muzičke škole “Dara Čokorilo”,17. decembra, s početkom u 20h. Razgovor s književnikom Velikićem vodiće Andrej Nikolaidis, književnik i publicista.

Dragan Velikić (Beograd, 1953), srpski književnik. Odrastao je u Puli. Diplomirao je svjetsku književnost na beogradskom Filološkom fakultetu. Od 1994. do 1999. godine bio je urednik izdavačke djelatnosti Radija B92 „Samizdat B92“. Pisao je kolumne za Nin, Vreme, Danas i Reporter. Od 2005. do 2009. godine bio je ambasador Srbije i Crne Gore, odnosno Republike Srbije u Republici Austriji. Dvostruki je dobitnik Ninove nagrade za roman godine. Član je Srpskog književnog društva.

Napisao je:

– Romane: Via Pula (1988, nagrada „Miloš Crnjanski“), Astragan (1991), Hamsin 51 (1993), Severni zid (1995, stipendija Fonda „Borislav Pekić“), Danteov trg (1997), Slučaj Bremen (2001), Dosije Domaševski (2003), Ruski prozor (2007, Ninova nagrada i Nagrada „Meša Selimović“ za roman godine, Srednjoevropska nagrada za književnost), Bonavia (2012), Islednik (2015, Ninova nagrada za roman godine, nagrade „Kočićevo pero“, „Kočićeva knjiga“, Vitalova „Zlatni suncokret“ i „Podrum Radovanović”)
– Knjige priča: Pogrešan pokret (1983), Staklena bašta (1985), Beograd i druge priče (2009)

– Knjige eseja: Yu-Atlantida (1993), Deponija (1994), Stanje stvari (1998), Pseća pošta (2006), O piscima i gradovima (2010)

Velikić je napisao i monografiju “Pula – grad interval” (2014) – u koautorstvu s fotografom Igorom Zirojevićem i istoričarkom umjetnosti Paolom Orlić. Njegove knjige su prevedene na petnaest evropskih jezika i na arapski. Zastupljen je u domaćim i inostranim antologijama proze. Najzastupljeniji je savremeni srpski pisac na njemačkom govornom području. Dobitnik je Nagrade grada Budimpešte za 2013. godinu, koja se rijetko dodjeljuje strancima. Velikić je i dobitnik Srednjeevropske nagrade za cjelokupno književno stvaralaštvo (Mitteleuropa-Preis) za 2008. godinu koju dodjeljuje Ministarstvo kulture Republike Austrije. Dragan Velikić je jedini savremeni pisac sa prostora bivše Jugoslavije koji je NIN-ovu nagradu dobio dvaput.

Žiri je istakao u obrazloženju da Velikićeva proza vodi čitaoce “u najdublje tajne ambisa istorijske stvarnosti i kolektivnog sećanja”.

“Velikić je pisac gorkog humora, koji razotkriva neljudski oblik jednoumlja. Njegovi protagonisti žive među neraspakovanim koferima, jednom nogom uvek na odlasku, neprekidno u potrazi za čvrstom tačkom, gde bi mogli da odahnu, i da se tako obnovljeni upute u pravom smeru. Romani Dragana Velikića čitaocu nude izuzetan estetski doživljaj, prefinjenu virtuoznost jezika i vrhunsku umetničku artikulaciju”, naveo je žiri.

Roman “Ruski prozor” (2007.) doživio je najveći uspjeh – ubrzo nakon objavljivanja dobio je dvije prestižne nagrade: NIN-ovu i nagradu Meša Selimović.

Taj trodijelni roman-omnibus govori o sudbini Rudija Stupara, koji potkraj devedesetih bježi iz Miloševićevog Beograda, potucajući se po raznim evropskim gradovima. On promišlja srpsku turobnu stvarnost, ali – kao da gleda kroz mali ruski prozor (fortočku) – prisjeća se i prošlosti…

Radnja je u romanu skoro stalno bezvremena, odnosno sadašnje je vrijeme nebitno, bitno je samo lično, već proživljeno. Sve to bi se moglo dešavati bilo kad u proteklih 150 godina, baš kao i danas, ali Velikić se koristi lukavstvom da bi, kad mu to odgovara, resetovao radnju i na tren je vratio u sadašnjost sasvim nevino spominjući reklamu za Toshibin laptop ili muziku Pink Floyda.”

Roman-omnibus sastavljen iz tri priče koje se postepeno ukrštaju i na kraju slivaju u jedan pripovijedni tok. Prvi dio romana predstavlja ličnu ispovijest glavnog junaka, a karakterišu ga “ironični modus” i vrlo duhovito pripovijedanje, dok drugi dio predstavlja rekonstrukciju junakove prošlosti i preplitanje njegove lične istorije s društvenom. Velikić prati susret glavnog junaka s istorijskim događajima s kraja 20. vijeka, njegov put od malog grada u Vojvodini, preko Beograda i Budimpešte, do drugih gradova istočne i centralne Evrope. Treći dio romana predstavlja zbir više glasova, ljudi bliskih glavnom junaku, a karakteriše ga dramaturški modus koji zasvođuje prve dvije priče… Ono što je spolja jeste samo materijal koji uzimaš u onolikoj mjeri koliko si vješt i pametan.

Odlomak

“Ništa nije vredno očaja, upamti, nema kraja, uvek postoji neki prozor, makar mali otvor kroz koji se može namignuti i ranijem sebi, i nije važno kojim redom ti se u životu dešava sve to što ti je namenjeno, momče, slušaj me dobro.”

Ukoliko želite da uronite u divni svijet literature i pronađete djela velikih svjetskih klasika, kao i djela na psihološke, kriminalističke, ljubavne , avanturističke teme, i ako vam je potrebna stručna literatura, JU Narodna biblioteka “Njegoš” i NVO Društvo prijatelja biblioteke “Njegoš” vas pozivaju da se učlanite u Biblioteku “Njegoš”. Godišnja članarina iznosi pet eura. U okviru biblioteke, koja se nalazi u zgradi Dvorca Kralja Nikole, postoji čitaonica gdje možete provesti sate čitajući zanimljiva štiva. Jedna poslovica kaže da: Dobru knjigu čini dobar čitalac, zato vas željno očekujemo.

Ivan Lješković