Kinematografija u Nikšiću: Od putujućeg bioskopa do zlatnih sedamdesetih…

O “zlatnom dobu” nikšićkog bioskopa, odnosno sedamdesetim godinama prošlog vijeka i razvoju kinematografije govorio je Momo Rebić, autor izložbe i kinooperater u nekadašnjem bioskopu.

Nakon što je podsjetio da prvi zapisi o kinematografiji u Nikšiću datiraju od 1910., kao i na njen dalji razvoj, posebno se osvrnuo na doba u kojem je bioskop u našem gradu doživio punu ekspanziju. 

On je naglasio da je Nikšić bio lider po broju bioskopa u Crnoj Gori, ali i šire.

„Prvi zapisi o kinematografiji u Nikšiću datiraju od 1910. godine kada je u gradu gostovao putujući bioskop. Zatim, 1914. godine otvara se stalni bioskop koji je trajao do agresije Austrougarske. Za vrijeme Austrougarske su, takođe, prikazivani filmovi za građane i za vojsku“, podsjetio je Rebić.

Dalje, kako je dodao, braća Bošković otvaraju bioskop ‘26 godine, a nakon njih Pero Brkuljan i to je bilo vrijeme nijemog filma. U poslijeratnom periodu bioskop se otvara 1946. godine i tada su prve projekcije bile od strane putujućeg bioskopa koje je osnovalo crnogorsko bioskopsko preduzeće. Slijedi period kada se šalju ljudi na obuku za kinooperatere i prvi stalni bioskop počinje sa radom 1947. godine. Sa  pedesetim godinama ovaj bioskop dobija ime „Napredak“, da bi '63. godine, ujedinjavanjem narodnog i radničkog univerziteta i poslovao kao bioskop.

„Šezdesetih godina počinje razvoj bioskopa u Nikšiću, prvi je otvoren Doma sindikata Željezare, zatim bioskop u Brezoviku, kasnije se otvaraju bioskopi u Vidrovanu, Ozrinićima, Rubežima, Mratinju, Plužinama. U to vrijeme Nikšić je imao četiri stalna bioskopa, bili su kinopunktovi i svako selo je imalo mogućnost da gleda film“, objašnjava Rebić dodajući da mu je želja da Nikšić vrati nekdašnji sjaj kinematografije.

A za novinara Miša Draškovića, koji se prisjetio svog angažmanu u bioskopu, prethodna noć je doživljena kao omaž ljudima.

„Mogu reći da je Nikšić tada bio gospodski grad, bioskop je bio kulturni sadržaj, a mi koji smo bili redari na vratima znali smo ko kakve voli filmove. Bilo je to simpatično vrijeme, vrijeme fer pleja, fino se živjelo“, sjetno je istakao Drašković.

Na „zlatna“ vremena kinematografije, bioskop „Napredak“ kao i na njegov nekadašnji kadar osvrnuli su se i nekadašnji kinooperateri u bioskopu, Pavle Kovačević i Božo Vukotić, nakon čega je glavni i odgovorni urednik Novina Nikšića Vladimir Šestović proglasio izložbu otvorenom.

Projektovan je i dugometražni dokumentarni film "Jedan dan života", Momira Matovića, snimljen u produkciji matFILMA iz Podgorice.

Pored fotografija i dokumenata vezanih za razvoj kinematografije u Nikšiću, izložena je i tehnika za filmske projekcije, a eksponati će ostati u Nikšićkom pozorištu kao dio stalne postavke.

Nikšićki bioskop zvanično je prestao sa radom 2003. godine. bioskopski post" konačno bio prekinut u krajem 2012. godine kada je na Sceni 213 ponovo, pomalo i nevidljivo, film preko filmskog platna ponovo došao u Nikšić. 

Nedavno je bisokopski sadržaj obogaćen otvaranjem Nikšićkog pozorišta, gdje je, takođe, moguće organizovati filmske projekcije, ali se zasad to radi samo u izuzetnim prilikama.

Organizator ovog događaja je JU Nikšićko pozorište u okviru Programa podrške razvoju kulture u Nikšiću.