Novim Zakonom vraćaju model 3+1: Visokoškolci sa Bečelor diplomom nijesu mogli da nađu posao

Iz Ministarstva su kazali da je ovo zakonsko rješenje rezultat rada predstavnika svih ključnih aktera u visokom obrazovanju, uključujući akademsko osoblje iz različitih naučnih oblasti sa Univerziteta Crne Gore, Univerziteta Mediteran, Univerziteta Donja Gorica, Univerziteta Adriatik, Agencije za kontrolu i obezbjeđenje kvaliteta, Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, studente, predstavnika Privredne komore i nevladinog sektora, kao i tim Ministarstva prosvjete.

„Na taj način se za sva predložena rješenja osigurala zastupljenost različitih perspektiva i pozicija i sagledan je kompletan akademski, društveni, socijalni i ekonomski kontekst, postavljeni jasni ciljevi i uloge. Polazna osnova kod izrade Zakona je bila da pripadamo evropskom prostoru visokog obrazovanja, kao i da kod svih rješenja, vodimo računa o ESG standardima (European Standards and Guidelines for Quality Assurance). Moramo da navedemo da je svako od članova doprinio svojim stručnim znanjem i iskustvom radi postizanja ovih ciljeva“, objašnjavaju oni.

Dodaju kako su se potrudili da urade analizu prethodnih iskustava, i tako promjene rješenja koja su bila široko kritikovana kao što je model studija, ali i zadrže ona dobra.

„Pored toga, za većinu rješenja uradili smo i analizu uporedne i međunarodne prakse i njihovih iskustva, za svaki član uradili analizu primjenjivosti i izvodljivosti i obezbijedili široki konsultativni proces kao što možete da vidite kroz rad radne grupe, javnu raspravu ali i okrugli sto“, ističu iz Ministarstva.

Vraćanje modela 3+1+1+3

Iz Ministarstva prosvjete su nam kazali da je Nacrtom Zakona o visokom obrazovanju definisano da se studijski programi mogu realizovati kao dodiplomski, postdiplomski i doktorski.

„Predloženim Nacrtom dodiplomski studijski programi koji se realizuju na ustanovama visokog obrazovanja u Crnoj Gori obima su 180 ECTS. Postdiplomski studijski programi se mogu realizovati kao specijalistički, u trajanju od jedne godine, obima 60 ECTS, i master u trajanju od jedne, odnosno dvije godine, obima 60 ECTS, odnosno 120 ECTS. Doktorski studijski programi se mogu akreditovati samo kao akademski i obima su 180 ECTS. Takođe, Nacrtom zakona prepoznati su integrisani studijski programi obima 300 ECTS, odnosno 360 ECTS. Promjena dosadašnjeg modela studija treba da doprinese, između ostalog, boljoj prepoznatljivosti kvalifikacija VII nivoa Nacionalnog okvira kvalifikacija“, objašnjavaju iz Ministarstva.

Ističu da će prednosti ovog modela, u odnosu na dosadašnji model studija, biti prije svega prohodnost na tržište rada, s obzirom na to da Bachelor diploma nije bila prepoznatljiva kao nivo studija koji je omogućavao zapošljavanje studenata.

Podsjećaju, iako je model 3+2+3 uveden s ciljem unapređenja kvaliteta visokog obrazovanja i stvaranja konkurentnog kadra, realnost pokazuje da tržište rada još uvijek ne prepoznaje u potpunosti kompetencije stečene ovim modelom.

„Dosadašnja organizacija osnovnih studija nije imala jasne pokazatelje učinaka, koja treba da obezbijede odgovarajući status visokoškolaca. Od početka realizacije trogodišnjih studija stvoreno je nepovjerenje da prvi ciklus visokog obrazovanja (trogodišnje studije) može obezbijediti odgovarajuće kompetencije za potrebe tržišta rada“, ističe se u Strategiji razvoja visokog obrazovanja za period 2024-2027. godine.

Na ovaj način, a saglasno potrebama tržišta rada i zahtjevima studenata, objašnjavaju iz Ministarstva, sada postoji mogućnost da student ostvari obim od 240 ECTS (180) i tako stekne uslov za zapošljavanje nakon završenih studija, kao i mogućnost da nastavi obrazovanje.

„Poštovane su dvije perspektive: Evropska radi mobilnosti, razmjene, nastavka studija negdje drugo; Naša: kontekstualna, usaglašena sa potrebama tržišta rada u Crnoj Gori“, napominju iz Ministastva prosvjete.

Prorektor za nastavu Univerziteta Crne Gore, prof. dr Veselin Mićanović kazao je da su novim Zakonom uvedeni mikrokredencijali.

„Moduli su definisani kao funkcionalne cjeline. Predviđen je fleksibilniji koncept po završetku osnovnih studija. Zadržan je koncept 3+2+3, ali je data i mogućnost 3+(1+1)+3. Dakle, po završetku osnovnih studija student će moći da bira jedan od modela nastavka obrazovanja koji je njemu prihvatljiviji. Na ovaj način zadovoljili bi nacionalni i Evropski model studija što obezbjeđuje mobilnost studenata i internacionalizaciju Univerziteta“, objašnjava Mićanović.

Iz Ministarstva napominju da će za studente koji studiraju po dosadašnjem modelu studija (3+2+3), prelaznim i završnim odredbama Zakona, biti propisani uslovi i način završetka započetih studija.

„Ovim studentima će se omogućiti da završe po modelu po kojem su započeli studije, a osim toga imaće i pravo da završe studije po novom modelu 3+1+1+3, čim se za to stvore uslovi“, objašnjavaju iz ovog Vladinog resora.

Iz UCG-a ističu da izmjena postojećeg Zakona neće imati negativne reperkusije na studente koji su u sistemu.

„Postoji jasan plan njihovog nastavka studija po modelu koji je njima prihvatljiv. Novi model studiranja u

sebi je inkorporirao postojeći model (3+2+3) i razvija novi na master nivou 3+(1+1)+3 studija“, kazao je Mićanović.