“Novi zakon će unaprijediti stanje u saobraćaju, naše mentalne karakteristike nametnule oštru kaznenu politiku”

Đoković nam je kazala da je oblast bezbjednosti saobraćaja u Crnoj Gori u velikom stepenu neuređena, kao i da nizak stepen saobraćajne kulture, preklapanje nadležnosti, nedostatak saradnje institucija sistema, selektivna primjena zakona, mali broj preventivnih aktivnosti u odnosu na represivne i nezastupljenost teme bezbjednosti saobraćaja u obrazovnom sistemu ukazuju na to da je ova oblast nisko pozicionirana na ljestvici društvenih prioriteta.

“Smatramo da će novi Zakon unaprijediti postojeće stanje kada je ova problematika u pitanju, kroz ključne novine koje se najprije odnose na pooštravanje nekih kaznenih mjera, kao što su povećanje iznosa novčanih kazni i uvedene zatvorske kazne za najteže saobraćajne prekršaje. Pozitivna novina koja će takođe sasvim sigurno povećati nivo bezbjednosti u saobraćaju je i pooštravanje kriterijuma i veća kontrola kada je u pitanju: tehnički pregled vozila, izdavanje vozačke dozvole i rad auto škola. U skladu sa novim zakonskim rješenjem jednu od novina predstavlja i to da će se prema vozačima koji su počinili prekršaj preduzimati mjere na osnovu sakupljenih kaznenih bodova, koji se uvode u Prekršajnu evidenciju”, kazala je naša sagovornica.

Ona je istakla da treba imati na umu da je ovaj sistem već uvođen u Crnoj Gori i da prvi put nije zaživio.

“ALFA Centar se tokom desetogodišnjeg bavljenja ovom problematikom uvijek zalagao za primat edukativnih i preventivnih mjera u odnosu na represivne, ali smo svjesni toga da nizak nivo saobraćajne kulture koji je prisutan i naše mentalne karakteristike zahtijevaju oštriju kaznenu politiku. Korijeni problema leže u nedovoljnoj edukaciji i činjenici da problematika bezbjednosti saobraćaja nije prepoznata kao važna u obrazovnom sistemu Crne Gore. ALFA Centar već deset godina vrši neformalnu i međupredmetnu edukaciju u osnovnim, srednjim školama i predškloskim ustanovama. Takođe vršimo i edukaciju stručnog i nastavnog kadra (nastavnika, profesora i direktora obrazovnih ustanova) u ovoj oblasti”, dodaje Đoković.

Kao pozitivnu stvar u ALFA Centru prepoznaju i to što je novim Zakonom izbačena odredba o fizičkom oduzimanju vozačke dozvole na licu mjesta, što je kako ističu, u praksi obesmišljeno i pokazalo se kao neprimjenljivo.

“Umjesto toga vozaču će biti izrečena mjera privremenog ograničenja prava na upravljanje motornim vozilom, što će biti evidentirano u sistemu. Poznato je da ALFA Centar kroz svoju dugogodišnju kampanju “USPORI!” upozorava na opasnosti brze vožnje, zato pozitivno gledamo na odredbe koje podrazumjevaju izricanje direktne kazne zatvora vozačima koji prilikom vožnje u naseljenom području prekorače dozvoljenu brzinu za 70 kilometara na čas, odnosno za 90 u nenaseljenom. Nakon hapšenja u ovakvim slučajevima počinioca čekaju najmanje dvije sedmice zatvorske kazne”, navodi Đoković.

Kroz aktuelnu kampanju “Pušti neka zvoni”, u koju se uključio veliki broj javnih ličnosti iz zemlje i regiona, iz ove nevladine organizacije javnost upozoravaju na sve učestaliju i izuzetno opasnu pojavu korišćenja mobilnih telefona tokom vožnje.

“Zato pozitivno gledamo na povećanje novčane kazne kada je u pitanju ova vrsta prekršaja. Umjesto ranije propisane kazne koja se kretala u rasponu od 50 do 120 eura, novi Zakon predviđa kazne u iznosu od 80 do 200 eura. Jednu od prednosti u novom Zakonu predstavlja i uvođenje zatvorske kazne za vozače koji upravljaju vozilom u alkoholisanom stanju u koncetraciji od 2 g/kg i više promila alkohola, one koji upravljaju vozilom pod dejstvom opojnih droga i za one koji odbijaju na licu mjesta da se podvrgnu alko-testiranju”, istče Đoković.

S’ obzirom da se za priličan broj najtežih saobraćajnih prekršaja uvodi zatvorska kazna, iz ALFA Centra se pitaju da li Crna Gora raspolaže sa dovoljno tehničkih i prostornih kapaciteta za primjenu ovih kaznenih odredbi, kada je trenutna situacija takva da su zatvori prebukirani.

“Kao bitan nedostatak takođe vidimo i to što novi Zakon ne predviđa oznaku na automobilima za mlade vozače i vozače početnike, što bi po našem mišljenju trebalo uvesti kako bi se povećala bezbjednost na crnogorskim putevima. U prilog ovome govore i pozitivni primjeri iz regionalne prakse”, navodi Đoković.

Ona smatra i da novi Zakon nije dovoljno prilagođen našoj saobraćajnoj infrastrukturi, tako da bi jedan od prioriteta trebao da bude prije svega kvalitet puteva u Crnoj Gori.

“Da bi se ukupno stanje u oblasti bezbjednosti saobraćaja u Crnoj Gori popravilo, potrebno je da se uskladi ono što mi u ALFA Centru zovemo 3K: – koordinacija, kooperacija i komunikacija svih institucija i pojedinaca kojih se tiče ova problematika”, zaključuje naša sagovornica.