Galerija “Nikola I”: Izložba karikatura “Na kauču”

Izložba je posvećena Sigmundu Frojdu i psihoanalizi.

Govoriće: dr Johan Frelih, ambasador Austrije u Crnoj Gori i dr Jelena Mašnić, rukovodilac Studijskog programa za psihologiju na Filozofskom fakultetu u Nikšiću.

Organizatori izložbe su Studijski program za njemački jezik i književnost Filološkog fakulteta - Nikšić, Austrijska ambasada u Crnoj 

i JU „Muzeji i galerije“- Nikšić, uz podršku Ministarstva kulture, Humboltovog društva za njemačko-crnogorsku kulturnu saradnju i Studijskog programa za psihologiju Filozofskog fakulteta, a u okviru Programa podrške razvoju kulture u Nikšiću.
Izložba će biti otvorena do 26.10. 2016. od utorka do subote u vremenu od 9 do 12h i od 17 do20h i nedjeljom od 09 do 12h. Ulaz je slobodan.

Izložba „Na kauču“ – prikazuje zbirku karikatura o komičnom aspektu psihoanalize, objavljenih u časopisu „The New Yorker“. Knjiga Sigmunda Frojda "Humor i njegov odnos prema podsvjesnom" poslužila je kao uzor za temu. 
“Riječ je o karikaturama koje duhovito osvjetljavaju neugodne aspekate savremenog života i omogućavaju publici urbanog ambijenta humorno sagledavanje odnosa pacijenta i terapeuta”, stoji u saopštenju za javnost.
Karikature odabrane za ovu izložbu i katalog su opširno grupisane oko sledećih osam tema:

Rane godine
Nakon prve karikature u New Yorker-u o ispovijestima Hajnriha VIII. (1927) crteži se prije svega fokusiraju na koncepte od Frojda koji su u modi poput “Ljubav prema majci”, “ne izgovoreni san” ili “slobodno asociirane misli”.

Fotelja
Taj omiljeni namještaj postaje dio raznih neuobičajnih konstelacija, bez obzira ko leži na njoj ili ispod nje, sa ili bez analitičarom, nervozan ili uspavan itd. „Kao usamljeno ostrvo sa palmom na njemu, Frojdova fotelja je postala kliše.“, kaže Paul Peter Porgers koji crta za New Yorker i smatra, da su oba klišea vizuelno čudna i mogu da prikažu razne apsurdne situacije.

Žargon
Karikaturisti New Yorker-a su majstori u umijetnosti kratkih slikovnih poruka; oni su uostalom i izmislili „vic bez rijeci“. Medjutim pošto u analitičnim situacijama govor preovladjuje, mnoge satire su bile inspirisane profesionalnim žargonom staromodnog kao i savremenijeg tipa ( „… dekonstruišete svoje djetinjstvo i onda umirete“). Karikatura od Vitnej Darou jr. iz 1948. godine je ispred svog vrijemena: On prikazuje čudno i smiješno, kako se jedna čitava porodica nadje kod jednog analitičara – nešto što je decenijama kasnije trebalo da postane mjerilo za terapije.

Sveprisutno
Period poslije rata je zlatna era za Frojdovu terapiju, posebno u SAD-u. Da li u restoranima ili u vrtićima, u toku snimanja filma ili kod frizera, na odmoru ili kod kuće, čini se da je psihoanaliza ušla u svaki ćošak svakodnevnog života. U svakoj drugoj televizijskoj komediji je skrivena neka aluzija i sa druge strane (sada smo već u 2003. godini u jednoj karikaturi od Majka Tvoi) treba jedan pacijent da dozvoli televiziji da objavi svoj slučaj.

Pravi Ludak
Za jedan od najstarijih klišea važi, da je analitičar lud makar koliko i svoj pacijent, ili slično nesposoban, ili u najmanju ruku istom mjerom „sasvim ljudski“. Karikaturisti su se naklonili upravo toj tački gledišta i smišljali nove šale.

Dragi novac
Analiza je skupa, to je činjenica koja ponekada ljuti ili boli pacijente a autsajdere čudi: Zašto bi trebao neko da dobije toliko para, a da skoro ništa ne progovori? Iz perspektive analitičara to su otpori, koji zahtevaju pažljivu analizu. Iz perspektive karikaturista to je božiji dar.

Sada postaje ozbiljno
Neprijateljstvo u okviru terapeutskih sesija ponekada nije ni skriveno. Brojne karikature New Yorker-a prikazuju analitičara kao agresora odnosno kao metu za agresiju.

Apsurdno pozorište
Karikaturisti magazina su oduvijek bili slabi na apsurdnost. Nakon sto su konvencionalne analiza-vic-situacije postale suviše poznate, pojavljuju se sve čudniji akteri u sve bizarnijim scenama. Kombinacije ljudi i životinja, sarkofazi, kupe itd. leče se medjusobno. Dobrog starog Hajnriha VIII. je od 1971. godine supruga (od skorijeg izuzetno iskusna u vezi terapija) počela da manipuliše. Psi Čarlsa Barsotija i kraljevi pojavljuju se i napuštaju stranice magazina. I nedavno je David Sipres, na svoj način, ilustrovao izjavu Frojda, da psihoanaliza može da bude beskrajni poduhvat …