Kad vuna oživi u rukama umjetnica

Sve ono što su dame stvarale u prirodi koristeći prirodno bojenu vunu predstavljeno je sinoć Nikšićanima u galeriji „Ilija Šobajić“.

„Sve boje Crne Gore  počele su bojiti prostor ove naše lijepe domovine, prošle godine na nikšićkom Bedemu, a ove godine smo u saradnji sa Centrom za kulturu Šavnik, bili u tom gradu. Osnovna ideja je objedinjavanje tradicije, nauke i umjetnosti kroz bojenje vune prirodnim bojama ove godine je akcentovala naučni pristup. Pokušalo se naučno približiti biljke, njihove vrste, karakteristike i primjene, i ta saznanja involvirati u proces bojenja prirodnim bojama, uz nove tehnološke standarde i samim tim uticati na obogogaćivanje tog načina bojenja prirodnim bojama kako su radile žene sa ovih prostora u nekom prošlom vremenu“, kazala je istoričarka umjetnosti, Violeta Vukosavljević otvarajući izložbu uz obećanje da će svaka sledeća kolonija nastojati da ponudi kvalitet više.

Ovogodišnji učesnici manifestacije su eksperti  sa Tehničko- tehnološkog fakulteta iz Zagreba, Multimedijalnog centra Kubo iz Barija i Prirodnjačkog muzeja Crne Gore iz Podgorice. Učešće su uzeli i etnolozi iz Zagreba i Nikšića, profesori i studenti sa akademija i fakuleta iz Beograda, Lećea, Trebinja, Podgorice, kao i umjetnici iz Holandije, Švedske i Crne Gore.

Profesorica engleskog jezika i književnosti, Vildana Killian kojoj je vajarstvo velika strast, prvi put je radila sa vunom. Kako je sve bilo u znaku vune, Killian je odlučila da Crnogorka, umjesto mermerne, dobije vunenu bistu.

„Vuna može da nam pruži toplinu, ona je bila svakodnevnica Crnogorske žene, a to sam ja upravo u svom radu pokazala. Htjela sam čvrstinu vune da iskoristim za žile u vratu koje pokazuju sve ono što su one izdržale, ali je vuna poslužila i da dam toplinu obrazima, koja je dio nježnosti i svega onoga što Crnogorke predstavljaju. Ambijent je bio predivan. Ima nešto skoro mistično u Šavniku i bilo je vrlo inspirativno za sve nas“, kazala je Killian.

Da vuna nije zaboravljen materijal među mladima, potvrdila nam je akademska vajarka, Jelena Pavićević kojoj je u planu da razvija svoj opus kroz ovaj autentičan materijal.

„Već drugu godinu učestvujem na ovoj koloniji i planiram da napravim izložbu u materijalu vuna. Mislim da sam našla ispiraciju i svoj senzibilitet kroz ovaj materijal. Moj rad predstavlja sinergiju amorfnih formi sa nekim vještačkim kao što je ova zelena vunica. Pokušala sam da ujedinim to prirodno i nešto što je čovjek hemijski proizveo. Vuna je autentičan materijal ovih prostora i šteta što ljudi bacaju vunu iako je nekad bila glavno sredstvo za izradu upotrebnih predmeta“, kazala je mlada akademska vajarka.

Radovi umjetnika međunarodne kolonije biće izloženi u muzeju do polovine oktobra.

Povratak prirodi i očuvanje ekoloških standarda

Idejni tvorac čitavog projekta već drugu godinu zaredom je mr Jelena Đukanović, direktorica JU Muzeji i galerije Nikšić.

Promišljajući o vuni kao velikom ekološkom problemu, jer, kako ističe Đukanović, enormne količine vune u Crnoj Gori se odlažu na neodgovarajući način, došla je na ideju da vunu iskoristi na jedan zanimljiv način.

„Poznato je da se vuna veoma teško i veoma dugo razlaže u prirodi. Od jednog ekološkog problema, i jednog ozbiljnog defekta pokušali smo na jedan tradicionalan i zanimljiv način da preusmjerimo materijal, koji je inače fantastičan. Vuna je najbolji izolator u prirodi, a pre svega to je primaran materijal u našoj državi, jer Crna Gora kao planinska i stočarska zemlja nije imala drugih materijala osim vune, tek negdje kasnije je uvedena konoplja, pomalo lana“, kazala je Đukanović.

Kako nam je objasnila, sam tretman vune i bojenje biljnim bojama do danas je ostao nepromijenjen. Od korova crnog jasena, orahove ljuske, dobijala se crna boja boja, dok je broć bojio vunu u intezivnu crvenu.

„U arheobotanici dešava se da su u arheološkim nalazima nađeni tragovi biljnog pigmenta, koji je praktično neuništiv i veoma je zdrav. Boje se dobijaju iz obnovljivih izvora, to je sve čemu teži savremeni dizajn“, zaključila je Đukanović.