Ministarstvo zdravlja pripremilo novi Zakon o organičavanju upotrebe duvanskih proizvoda

Pušenje duvanskih proizvoda glavni je rizik za nastanak raka pluća, kao jedne od najtežih komplikacija, kod koje nema petogodišnjeg preživljavanja, a čije liječenje sistem zdravstvene zaštite košta više desetina hiljada eura.

Ministarstvo zdravlja Crne Gore pripremilo je novi Zakon o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda i insistiraće na njegovoj primjeni, s obzirom da konzumiranje duvanskih proizvoda i izlaganje duvanskom dimu predstavlja globalni problem koji izaziva ozbiljne posljedice za javno zdravlje i dovodi do zdravstvenih, socijalnih, ekonomskih i ekoloških problema, a dosadašnja primjena Zakona iz 2004. godine, nije dala očekivane rezultate, zato što zabrana pušenja na javnim mjestima nije dosljedno ispoštovana.

Nacrt zakona poslat je Evropskoj Komisiji krajem prošle godine, na mišljenje i ocjenu usklađenosti sa odgovarajućom Direktivom Evrvopske unije. Programom rada Vlade planiran je za IV kvartal 2018. godine, nakon čega će biti dostavljen Skupštini, na dalju proceduru.

Cilj donošenja ovog zakona je zaštita zdravlja grđana i prevencija pojave hroničnih nezaraznih bolesti, čiji je jedan od glavnih uzročnika duvanski dim, odnosno upotreba duvanskih proizvoda.

“Najznačajnije odredbe ovog zakona odnose se na mjere za smanjenje i ograničavanje upotrebe duvanskih proizvoda, koje obuhvataju reklamiranje, proizvodnju,  promet i obilježavanje duvanskih proizvoda, zabranu pušenja u  javnom i radnom prostoru i izlaganje sekundarnom duvanskom dimu, sprečavanje uticaja na maloljetna lica, u skladu sa principima utvrđenim Okvirnom konvencijom Svjetske zdravstvene organizacije o kontroli duvana. Takođe, treba pomenuti i odredbe kojima se prvi put u Crnoj Gori uređuju elektronske cigarete i novi duvanski proizvodi”, saopštili su iz Ministarstva zdravlja.

Ovim zakonom propisana je zabrana pušenja u svim radnim i javnim prostorima (zdravstvenim i obrazovnim ustanovama, kao i u njihovim dvorišnim prostorima, ugostiteljskim objektima i drugim objektima gdje se vrši javno okupljanje građana). Međutim, konzumiranje duvanskih proizvoda će biti dozvoljeno u prostorijama koje poslodavac posebno odredi, opremi i označi da je pušenje dozvoljeno.

“Zakonom se zabranjuje svako neposredno i posredno komercijalno obavještavanje o duvanskim proizvodima, uključujući i isticanje logotipa i drugih oznaka za označavanje duvanskih proizvoda na predmetima koji, u smislu ovog zakona, nijesu duvanski proizvodi, kao i sponzorisanje radijskih programa, događaja ili aktivnosti, ili događaja i aktivnosti međunarodnog karaktera.Pored navedenih  zabrana i ograničenja, propisuje se i zabrana stavljanja u promet duvanskih proizvoda, čije pakovanje ne sadrži zdravstveno upozorenje koje se sastoji od zdravstvenog (tekstualnog) i slikovnog upozorenja, koje mora da pokriva po 65% prednje i zadnje spoljašnje površine pojedinačnog pakovanja duvanskih proizvoda”, dodaju oni.

Ovim zakonom se propisuju sastojci duvanskih proizvoda i maksimalno dozvoljeni nivo emisije štetnih sastojaka, po cigareti.

“Zabranjena je proizvodnja i promet duvanskih proizvoda za pušenje kojima su dodati  aditivi sa karakterističnom aromom i aromatične materije koje daju miris i/ili ukus, pa je tako zabranjena proizvodnja i promet duvanskih proizvoda koji sadrže sljedeće aditive: vitamine; kofein ili taurin ili druge aditive i stimulanse koji se povezuju sa energijom i vitalnošću; kod kojih se emituju/otpuštaju obojene supstance tokom pušenja; koji tokom pušenja olakšavaju udisanje ili unos nikotina; kao i koji imaju CMR (kancero mutagena reproduktivna) svojstva u nezapaljenom obliku”, objašnjavaju iz Ministarstva.

Pored navedenog, kao novo zakonsko rješenje, treba pomenuti i provjeru tačnosti mjerenja emisije štetnih sastojaka od strane laboratorija koje su akreditovane i u skladu sa tačno određenim ISO standardima i koje imaju ovlašćenje Ministarstva zdravlja za tu djelatnost. Ove laboratorije ne mogu osnivati proizvođači i uvoznici duvanskih proizvoda, koji ne mogu vršiti nadzor nad njima, a ni sa njima povezana lica.

“Međutim, propisivanje zabrana i ograničenja ne može, samo po sebi, dati očekivane rezultate, već se nadležne inspekcije (zdravstvena, sanitarna, tržišna i turistička) moraju angažovati u punom kapacitetu. Pored preventivnog djelovanja inspekcije, moraju se sprovoditi i kaznene mjere. U tom smislu, ovim zakonom propisuje se novčana kazna za prekršaj za nepridržavanje propisanih zabrana i ograničenja za pravno lice od 500 eura do 20.000 eura, za odgovorno lice u pravnom licu  od 50 eura do 2.000 eura, a za preduzetnika od 150 eura do 6.000 eura. Takođe, novčana kazna za prekršaj od 30 eura do 1.000 eura propisana je za fizička lica koja puše u javnom i radnom prostoru i izlažu druga lica sekundarnom duvanskom dimu; za lica koja puše u javnom, odnosno radnom prostoru koji vlasnik, odnosno korisnik nije isključivo odredio za pušenje ili koji puši u sobama i apartmanima za smještaj gostiju, koje poslodavac nije odredio i istakao oznaku da je u tim sobama i apartmanima pušenje dozvoljeno.”, zaključuju oni.