Bibliotekar preporučuje – Poezija Ezre Paunda

Ostavio je zapis da je htio do tridesete godine da nauči o poeziji više nego što o njoj zna bilo koji živ čovjek. Još za vreme studija je postao poliglota. Naučio je latinski, grčki, njemački, italijanski, francuski, španski, staroengleski i provansalski ili oksitanski, jezik srednjovekovnih trubadura.

Slijedi niz objavljenih knjiga, Paund osniva imažističku pjesničku školu. Radi neko vrijeme kao sekretar docnijeg književnog nobelovca, Viljema Batlera Jejtsa. Ženi se engleskom umjetnicom Doroti Šekspir, koja svoje grafike objavljuje u časopisu Blast (eksplozija), čiji je saosnivač i Paund. Cijelog života će prevoditi – od Konfučija do Trakla. Njegovi samosvojni, ponekad kontroverzni prevodi ostaće jedinstvene kreacije.

U Parizu upoznaje Olgu Radž, američku violinistkinju. Do kraja života će sa njom i sa svojom suprugom ostati u ljubavnom trouglu. Ostalo je zapisano da je Olgu u bolnicu na porođaj vozio Ernest Hemingvej. Paund se u Londonu i Parizu družio sa docnijim svjetskim velikanima književnosti i umjetnosti. Nekima od njih kao što su T.S. Eliot, Džejms Džojs ili Ernest Hemingvej pomogao je u prvim pokušajima da se upute stepenicama književne slave.

Posle 16 londonskih i pariških godina odlazi opet u Italiju, čiju je prošlost idealizovao. Vođen otporom prema kapitalističkoj neproduhovljenosti počeo je da priželjkuje alternativni odgovor na tu vrstu sistema koji bi obuzdao lihvarenje i mešetarenje. U Italiji koju je volio kao domovinu Dantea, učinilo mu se da u nadirućem fašističkom pokretu nazire model države i društva koji bi bio odgovor na nepodnošljivo stanje svijeta. Tu zabludu je skupo platio, ali je se nikad jasno i glasno nije odrekao.

Uoči Drugog svetskog rata 1939. posjećuje Ameriku, na Harvardu ostavlja tonske zapise – kažu da je bio i jedinstveni recitator sopstvenog pjesništva. Tokom Drugog svetskog rata rata Paund je čitao antiameričke tekstove na Radio Rimu.

Godine 1943. je u odsustvu optužen u SAD za izdaju zemlje; 1945. je u američkom vojnom logoru kod Pize neko vrijeme bio zatočen u gvozdenom kavezu i tako „izložen“.U Americi je proglašen mentalno nesposobnim za suđenje i prebačen u zatvorsku Bolnicu svete Elizabete u Vašingtonu gdje će provesti 12 godina. „Kanti” se objavljuju u Americi, da bi 1949. dobili jednu značajnu nagradu. To je izazvalo burnu polemiku u javnosti.

Ostaće zabilježeno da je on kao mladi romanista sa Pensilvanijskog univerziteta podstakao zanimanje za trubadursku poeziju. Poslije će otkriti kinesku liriku i okrenuti se latinskim pjesnicima, što ga je višestruko odredilo i usmjerilo. Imažistička stanovišta je modifikovao, iako od njih nikada nije odustao. Antihrišćanski raspoložen Paund je potencirao važnost ranih mitoloških predstava. Smatrao je da su crkve racionalizovale neposredni doživljaj čulnog, vječnog i trajnog.

Za rane pjesme karakterističan je i ozbiljan versifikatorski rad, isprobavanje različitih oblika i ritmova, ispitivanje kako vezanog, tako i slobodnog stiha. Paund je do kraja života jadikovao za starim dobrim vremenima; sam je, kažu stihove čitao zapjevajući. Jer pjesma atrofira ukoliko se udaljava od muzike. Hju Selvim Moberlija neki drže za njegovo najsavršenije djelo. „Kanti“ se ne mogu razumjeti bez dopunskih obavještenja, sadrže 11 000 odrednica iz istorije civilizacije.

Američki univerzitetski profesori sačinili su Annotated Index za prva osamdeset i četiri pjevanja, neophodno svakom ko bi da prodre u ovu složenu konstrukciju.

Ostrvo na jezeru

O Bože, o Venero, o Merkure, zaštitniče lopova,
Preklinjem vas, kad kucne čas,
                         podarite mi omanju duvandžinicu,
Sa malim prostim paklicama
                          uredno naslaganim po policama
Sa raspusno mirisnim lulašem
                                i sa krdžom,
Sa sjaktavom Virdžinijom
                    rasutom ispod bleštave staklene tezge,
Nek budu tu i terazije, ne odveć umašćene,
I kurve što u prolazu prolaze, reč ili dve dve prozbore,
Reč ili dve u hitnji, i da malo doteraju kosu.

O Bože, o Venero, i Merkure, zaštitniče lopova,
Iznajmite mi omanju duvandžinicu
                             ili mi dajte bilo koje zanimanje
Daleko od tog prokletog spisateljskog posla,
               u kojem je čovek bez prestanka
                     upućen na svoju glavu. 

Ukoliko želite da uronite u divni svijet literature i pronađete djela velikih svjetskih klasika, kao i djela na psihološke, kriminalističke, ljubavne , avanturističke teme, i ako vam je potrebna stručna literatura, JU Narodna biblioteka “Njegoš” i NVO Društvo prijatelja biblioteke “Njegoš” vas pozivaju da se učlanite u Biblioteku “Njegoš”. Godišnja članarina iznosi pet eura. U okviru biblioteke, koja se nalazi u zgradi Dvorca Kralja Nikole, postoji čitaonica gdje možete provesti sate čitajući zanimljiva štiva. Jedna poslovica kaže da: Dobru knjigu čini dobar čitalac, zato vas željno očekujemo.

Ivan Lješković